چرا و چگونه تیغ اره نجاری و تیغ اور فرز را تمیز کنیم؟!

تمیز کردن تیغ اره نجاری یکی از وظایفی است که هر نجار باید نسبت به چگونگی انجام آن آشنایی داشته باشد. در صنعت چوب خیلی طول نمی‌کشد که تیغ اره ابزار ما یا تیغ اور فرز بر اثر برخورد با گره‌های چوب، صمغ چوب، روکش‌های ملامینه، چسب چوب و سایر موادی که برش می‌کنیم کثیف شود. کار کردن با یک تیغ کثیف مانند برش با چاقویی کند و زنگار هست؛ هم خسته کننده و ملال‌آور است و هم می‌تواند خطرناک باشد.

تیغ کثیف اصطکاک بیشتری با سطح در حال برش ایجاد می‌کند و توان و وقت بیشتری را برای انجام برش طلب خواهد کرد. در این نوشته روش‌هایی برای تمیز کردن تیغه اره گرد، تیغ اره فلکه و تیغه‌های اور فرز و مته را بررسی می‌کنیم.

با کثیف شدن تیغ در سوراخ کاری و برش چوب‌های صمغ دار یا برش پلکسی گلس و سنگ‌های کورین تیغ و مته سطح صاف خود را از دست می‌دهند. این تیغه کثیف در هنگام برش اصطکاک و حرارت بیشتری تولید می‌کند که علاوه بر کند شدن روند برش، لبه‌های کار را نامنظم می‌کند.

شاید کمی غیر منتظره به نظر برسد؛ اما یک تیغه کثیف و کند بسیار خطرناک‌تر از یک تیغه تیز و تمیز است. یک تیغه کثیف حتی می‌تواند امکان گیر کردن تیغ یا مته در چوب و یا پس زدن (Kick Back) تیغه و مته را نیز افزایش دهد.

بررسی دوره‌ای تیغ‌ها

حتی اگر از تیغ یا مته‌های خود در کارگاه استفاده نمی‌کنید سعی کنید هر سه یا چهار ماه در سال آن‌ها را تمیز کنید. بازرسی دوره‌ای از تیغه‌ها داشته باشید و دندانه‌های آن را بررسی نمایید. اگر دندانه‌ها قابل تیز شدن هست آن‌ها را تیز و اگر نه حتماً جایگزین نمایید.

پاک کردن تیغه با اسپری گاز پاک کن!

برای پاک کردن تیغه اره و مته‌های اور فرز چندین راه حل وجود دارد. از ساده‌ترین راه‌ها استفاده از اسپری‌های موسوم به گاز پاک کن هست. در این مورد “فرود” که از بزرگ‌ترین سازندگان تیغه‌های نجاری و تراش هست افزوده که استفاده ازاین‌گونه مواد به دلیل داشتن خاصیت قلیایی باعث کند شدن تیغه‌های الماسه و آسیب دیدن محل جوش الماسه ها به بدنه تیغ می‌شود.

بسیاری از گندزداها، پاک کننده‌های خانگی، محلول‌های شستشوی کاشی و فرش و محلول‌های دو جزئی شستشو ترکیبات قوی قلیایی دارند که با وجود تمیز کردن تیغه اما می‌توانند به آن‌ها صدمه وارد کنند. از ترکیباتی که بر مبنای چربی زدایی ساخته شده‌اند به این منظور استفاده نکنید.

پاک کردن تیغ با محلول جوش شیرین و آب

از جمله راه‌های سالم پیشنهادی می‌تواند استفاده از محلول جوش شیرین و آب باشد. در این روش تیغ را در ظرفی کم عمق قرار می‌دهیم. آب جوش را روی تیغ می‌ریزیم طوری که یک سانتی متر از روی آن را پوشش دهد. جوش شیرین را در این مرحله روی قسمت‌های کثیف شده و لبه تیغ‌ها اضافه می‌کنیم.

پس از چند دقیقه و با خنک شدن آب تیغه را از محلول خارج کنید و با مسواک کهنه و یا برس سیمی نرم مسی پاک کنید. پس از تمیز شدن تیغ آن را آبکشی کنید و با پیچیدن در پارچه کاملاً خشک نمایید.

با قرار دادن چهار واشر یا مهره زیر تیغ اره می‌توانید از آن به‌عنوان اسپیسر (فاصله گذار) برای رسیدن محلول به سطح زیرین تیغ استفاده کنید.

پاک کردن تیغ اره با نفت!

از دیگر روش‌های تمیز کردن تیغ اره و مته‌ها قرار دادن آن در نفت یا گازوئیل است. در این روش تیغ یا مته را در ظرفی حاوی نفت و یا گازوئیل قرار می‌دهیم طوری که تمام سطح آن را پوشش دهید. اجازه دهید تیغ یک روز در آن محلول بماند و پس از آن با مسواک یا برس مسی آن را تمیز و آبکشی کنید.

نکته بسیار مهمی که باید در نظر داشته باشید این هست در تیغه‌های بلبرینگ دارد نباید از این روش استفاده کنید. نفت باعث از بین رفتن چربی بین ساچمه‌های بلبرینگ را از بین می‌برد.

استفاده از اسپری WD-40

WD-40 را شاید بتوان معجزه‌گر نامید! یک محلول که به صورت اسپری روی سطوح قرار می‌گیرد. این اسپری توسط کمپانی آمریکایی Rocket Chemical پس از ۴۰ بار شکست در جداسازی آب از فرمولاسیون آن اختراع شد که تاکنون این فرمول سری مانده و هیچ شرکت رقیبی قادر به کشف آن نشده است!

به‌عنوان یک تعمیر کار یا یک اهل فن حتماً از این اسپری داشته باشید. WD-40 علاوه بر خاصیت پوشش دهی و ضد زنگ نمودن فلزات در زنگ زدایی هم تأثیر بسیار مطلوبی دارد. پس از تمیز نمودن سطح تیغ‌ها به هر روشی و قبل از نصب دوباره تیغ حتماً از این اسپری استفاده کنید.

WD-40 دارای خاصیت حفاظت کنندگی در برابر محیط هست و با توجه به غیر سیلیکونی بودن هیچ‌گونه آسیبی به سطح وارد نکرده و برخلاف روان کننده‌های روغنی هیچ گرد و غباری را به خود جذب نمی‌کند. از این اسپری حتی می‌تواند در حذف موم و صمغ چوب (مانند نراد روسی) هم استفاده نمود. این اسپری در ایران هم قابل دسترس هست.

نکات ایمنی تمیز کردن تیغ اره و مته نجاری

شعار آیچوب تقدم ایمنی بر هر چیزی است. تقاضا می‌شود نکات ایمنی زیر را رعایت نمایید:

1. قبل از جدا نمودن یا تمیز کردن تیغ یا مته، پریز برق دستگاه را جدا کنید. اگر ابزار شارژی است باتری آن را جدا نمایید.
2. اگر نیاز به جدا کردن تیغه از دستگاه هست حتماً موارد ایمنی جدا نمودن تیغه را رعایت و مراقب رد شدن دست ناشی از فشار به تیغه و برخورد با نوک برنده آن باشید.
3. حتماً از عینک محافظ استفاده کنید. استفاده از دستکش هم توصیه می‌شود.